Główny inżynier III Rzeszy twórcą amerykańskich rakiet kosmicznych

Wernher von Braun, naukowiec i konstruktor rakiet balistycznych V1 i V2 produkowanych przez nazistów w czasie II wojny światowej, jest też twórcą rakiet, które pozwoliły Amerykanom wylądować na Księżycu. 20 lipca obchodzona była 50 rocznica tego niesamowitego lądowania. Niesamowita jest też historia bardzo kontrowersyjnego człowieka, który był autorem wielkiego kroku ludzkości w kosmos. Nazistowski zbrodniarz, czy wybitny wizjoner, który sięgnął gwiazd?

Życie i naukowe dokonania von Brauna są w równym stopniu spektakularne jak okrutne i niemoralne. Urodził się w 1912 r. w Wyrzysku (obecnie powiat pilski w Wielkopolsce), w arystokratycznej rodzinie (miał tytuł barona). Po 1920 r. mieszkaniec Berlina, kiedy Wyrzysk znalazł się w granicach odrodzonego państwa polskiego.

Dziecięca fascynacja kosmosem
Von Braun od najmłodszych lat interesował się astronomią i podróżami w kosmos. Podobno zainspirował go teleskop, który podarowała mu matka na 11 urodziny. Od tego czasu patrzył tylko w gwiazdy. Ludzie i wydarzenia na Ziemi były mu obojętne, koncentrował się na kosmosie. W wieku 15 lat został członkiem niemieckiego Towarzystwa Podróży Kosmicznych (VfR), które miało ścisłe kontakty naukowe z podobnym amerykańskim stowarzyszeniem.
Rozpoczął studia techniczne w Berlinie. W latach 30. XX w. został asystentem Hermana Obertha, swojego mentora, naukowca przekonanego o możliwościach odbywania lotów kosmicznych, konstruktora rakiet. Oberth w 1931 r. wystrzelił pod Berlinem pierwszą rakietę na paliwo ciekłe. Jego asystent i pilny uczeń doktoryzował się w 1934 r. pracą o napędzie rakietowym.

Pakt z diabłem
Nazistowskie Niemcy blokują działalność VfR, ponieważ cywile nie powinni eksperymentować z rakietami. Wernher musi wstąpić do armii, gdyż tylko w ten sposób będzie mógł kontynuować swoje badania. Zawiera pakt z diabłem. Jeszcze przed 1933 zostaje protegowanym Hitlera. Ma dla III Rzeszy skonstruować rakietę, oczywiście do celów militarnych, śmiercionośnych, a  nie dla podboju kosmosu. To akurat nie jest dla niego ważne, bardziej liczy się budżet, który ma na badania i swoboda działania. Nie obchodzą go przecież przyziemne cele, fascynują możliwości rozwoju techniki i nauki o aerodynamice.

Mityczne V1 i V2
Konstruuje kilka rakiet balistycznych, potem "słynną" V1. Następnie ją ulepsza do wersji V2. Nazwy na "V" to pomysł Goebbelsa, ministra propagandy III Rzeszy. V jest pierwszą literą niemieckiego słowa oznaczającego odwet.
V2 była produkowana masowo w tajnych podziemnych tunelach. Przy produkcji pracowały dziesiątki tysięcy jeńców i więźniów obozów koncentracyjnych w Dora i Buchenwaldzie. Warunki były straszne, tysiące więźniów umierały z wyczerpania, głodu, tortur. Von Braun podczas częstych inspekcji fabryki po prostu przeskakiwał przez martwe ciała, leżące w tunelach na każdym kroku...

Rakiety V2 nie dały nazistom upragnionej przewagi. Von Braun przeczuwał już zmiany sytuacji na frontach. Nie interesował go militarny cel poszukiwań. W 1944 r. stracił zaufanie Gestapo, mimo że był majorem SS - bo nie ukrywał swej chęci skupienia się na cywilnych zastosowaniach rakiet. Naziści podejrzewali go o chęć współpracy z aliantami. Został uwięziony, ale na krótko. Jest zbyt cenny dla Hitlera.
Na początku 1945 r. von Braun decyduje się nawiązać kontakt z Amerykanami, ale musi się ukrywać przed Gestapo - Hitler nie chce, by jego inżynierowie ze swoimi mądrymi projektami wpadli w ręce aliantów. Do kontaktu dochodzi w maju’45, kiedy główny konstruktor III Rzeszy i setka jego inżynierów poddają się 44. Dywizji Piechoty USA.

Cenna zdobycz Amerykanów
Dla Amerykanów konstruktor jest jeszcze cenniejszy, niż dla Hitlera. Obchodzą się z nim jak z jajkiem. W rezultacie von Braun ląduje w supertajnym więzieniu w stanie Wirginia, w którym przesłuchiwani byli podobni jemu naukowcy, specjalizujący się w aerodynamice i fizyce jądrowej.
Von Braun wyjawił wszystko na temat rakiet. W zamian Amerykanie zapominają, że to członek NSDAP i wysoki oficer SS. Proces w Norymberdze mu nie grozi.
Od 1946 pracował w bazach wojskowych rozwijając arsenał pocisków balistycznych. Czasy zimnej wojny to jego kariera jako dyrektora programu rakietowego w bazie w Alabamie. Kiedy w 1957 r. Rosjanie umieścili pierwszy sputnik na orbicie Ziemi, jego kariera przyspiesza. Odpowiedź Ameryki to "Explorer" na orbicie, dzieło m.in. von Brauna...
Nikt mu nie miał za złe jego wojennej przeszłości. Traktowany był jak ekspert, wybitny Amerykanin (otrzymał obywatelstwo, odznaczenia od Prezydenta USA, honory). Z Waltem Disneyem tworzył scenariusze filmów o podboju Kosmosu. Gwiazda mediów normalnie... W tym miejscu było zdjęcie bohatera tej opowieści w mundurze, ale blogger po jakimś czasie usunął je.

Na Księżyc i jeszcze dalej!
W 1970 były SS-man został dyrektorem NASA, odpowiedzialnym za loty załogowe. Jego dziełem był Saturn V - rakieta, która pozwoliła m.in. Apollo 11 wylądować na Księżycu 20 lipca 1969 r. Spełniły się jego młodzieńcze marzenia. Miał ich więcej, następnym krokiem ludzkości w kosmos był lot na Marsa, zaplanowany na 1981 r.

A w Wikipedii prezentuje się jak typowy Amerykanin, prawda?

I byłaby to bardzo piękna historia, gdyby nie pewne „szczegóły". Na zdjęciach w europejskich gazetach, opisujących jego sukcesy rozpoznali go byli więźniowie, przymusowi robotnicy w tunelach fabryki V1 i V2. Pisali listy do redakcji, w których twierdzili, że von Braun osobiście wskazywał robotników do egzekucji, uważając ich za sabotażystów. Miał na sumieniu śmierć wielu ludzi.
Atmosfera zaczęła się zagęszczać wokół niego. W sumie nie wiadomo, czym by się to skończyło, może nawet jakimś procesem? Zmarł jednak na raka w 1977 r.
Z jednej strony rozumiem pasję, trwającą całe życie - chciał polecieć w kosmos i spełnił to marzenie, umożliwiając ludzkości pokonanie siły grawitacji. Łatwo się tłumaczyć wykonywaniem rozkazów itp. Nie zastanawiał się, gdzie spadają konstruowane przezeń rakiety. Z drugiej - nie do zaakceptowania jest ta zmiana munduru - z SS-mana na komandora (czy jakikolwiek to nie był stopień) US Army...
(przy pisaniu tekstu korzystałam z informacji zawartych w książce V. Chalmet "Diler Hitlera i inne nieznane postacie, które zmieniły bieg historii")

W Dzień Czerwonego Kapturka o niebieskim kapturku...

Z pozoru zabawne dziś święto, a więc okazja, by przypomnieć moje stare opowiadanie "Niebieski kapturek":

Niebieski kapturek

Czy na letnim obozie nad morzem będzie jak w bajce? Możliwe... Oby tylko nie pojawił się żaden wilk!

„Chyba będzie tu fajnie!” – pomyślałam, rozpakowując plecak. Jestem na obozie młodzieżowym, nad morzem. Pogoda jest miodzio. Popatrzyłam na Asię, miłą dziewczynę, poznaną w autobusie. Będzie spała na łóżku koło mnie. Oprócz nas na sali było jeszcze kilka innych dziewczyn, właśnie poznawałyśmy się ze sobą.
-   Dziewczyny! Wyciągajcie bikini! Zaraz idziemy na plażę! – do sali weszła nasza opiekunka grupy: – Szkoda pięknej pogody, za kwadrans czekam na was na placyku przed budynkiem. Weźcie kremy do opalania, ręczniki i coś na głowę! Ze słońcem nie ma żartów. Pogadamy sobie, poznamy się...

Gdy pojawiłyśmy się z Asią na placyku przed budynkiem, stało tam kilku chłopców. Czyżby nasza grupa była mieszana? Tak przypuszczam, bo kręciła się przy nich nasza opiekunka, rozmawiając z nimi. W każdym bądź razie wyglądało, że chłopcy idą z nami na plażę. Przyjrzałam się im bliżej. Było ich zaledwie 5-ciu, wszyscy raczej w moim wieku, więc... eee, nieciekawi!
-   Hej, hej, niebieski kapturku! Ponieść ci ręcznik, chciałem powiedzieć - koszyczek? – to chyba do mnie? Nikt inny w promieniu kilometra nie ma na głowie niebieskiego kapelusika, który założyłam, by chronić się przed słońcem... Spojrzałam najpierw na Asię potem na „zaczepiacza”. Jakiś nieduży chłoptaś w okularach. Właściwie to prawie... chłopczyk. Sięga mi zaledwie do ucha! Taki szczuplutki, wąs dopiero mu się pod nosem sypie, naprawdę chłopięcy chłopak. Żaden tam facet! Nie wygląda poza tym na amanta, ale pewnie wyobraża sobie, że nim jest, skoro tak śmiało zaczepia kobiety!
-   Dlaczego chcesz nieść mój koszyczek? – zapytałam matczynym głosem, jednocześnie mrugając porozumiewawczo do Asi.
-  Z tego co pamiętam, w bajce o „Czerwonym kapturku” wszyscy interesowali się jej koszyczkiem. No i samym kapturkiem... – powiedział „zaczepiacz”. W tym momencie nasza kawalkada ruszyła za opiekunką.
-   No a ty - kim się właściwie interesujesz? Koszyczkiem, czy mną?
-   Jasne, że tobą! Przecież lubię niebieskie kapturki!
-   Chyba cię ten młody podrywa – szepnęła mi na ucho Aśka, tłumiąc śmiech.
-   W takim razie kim jesteś w tej bajce? Wilkiem czy może... babcią?
-   A może leśniczym? – wtrąciła Aśka.
-   Leśniczym w pampersach! – powiedział to... jakiś nowy głos. Zrównał się z nami chłopak, którego nie widziałam na placyku. Prawdziwy facet, wysoki i barczysty... Ale dziwne ciarki mnie przeszły, gdy spojrzałam mu w oczy... Budził respekt, a nie sympatię, jak ten młody.
-   On jest leśniczym, a ja jestem wilkiem! – kontynuował nieznajomy. No to mamy komplet, nie babciu? – zwrócił się do Asi, trącając ją łokciem. Wcale nie było to sympatyczne. Ani śmieszne.
-   Grzela, daj spokój, to moje nowe znajome – powiedział poważnym głosem chłopczyk. Wyczułam napięcie w jego tonie. Natychmiast taki jakiś doroślejszy się zrobił, mina mu spoważniała i w ogóle. Jakby miał do czynienia z niebezpiecznym wężem.
-   Nie masz tu nic do gadania. Zmiataj, Pimpek! – burknął wąż.
-   Chwileczkę, dlaczego przerywasz nam rozmowę? – teraz ja się wtrąciłam, bo już nie wytrzymałam. O co tutaj chodzi? Chce się bić, czy co? Kretyńska sytuacja!
-   Ty się, kapturek, lepiej nie odzywaj, bo cię zjem! – pogroził duży. Ja się jednak nie przestraszyłam: - Wcale bym się nie zdziwiła, masz możliwości, biorąc pod uwagę twoje duże, żółte zębiska! – Oj, oj chyba za ostro poleciałam z tą przemową. Chłopak nagle umilkł, jakby stracił mowę. Patrzył na mnie wściekle, ale odwrócił się na pięcie i odszedł na koniec naszego pochodu. Nawet się za nim nie obejrzałam. Dochodziliśmy do plaży.
-   Udało ci się spacyfikować bossa, a raczej wilka, kapturku! – powiedział mój „zaczepiacz”. – Odważna jesteś jak nie wiem co! Jak chłopak prawie!
-   A co to za boss? – zapytała przytomnie Asia – czy piszą o nim w gazetach?
-   Taki jeden palant, znam go niestety, nie od dziś. Lubi rozróby i kręci ciemne interesy. Wydaje mu się, że jest mocny.
-   A jest? – zaciekawiłam się.
-   Dosyć. Przy nim zawsze kilku fanów. Są jak stado wilków...
-   Czy ty więc rzeczywiście jesteś samotnym leśniczym?
-   Jestem! No i teraz już nie samotnym, mam przecież niebieski kapturek... To ja, McGyver, który przy pomocy sznurówki i truskawki walczy z wilkami! – musiałam w duchu przyznać, że ten chłopaszek jest nietuzinkowy! W takim szczuplutkim ciele taki mocarny duch!
-   A jak McGyver ma na imię? – odważyła się zapytać Aśka.
-   Juliusz, proszę o uśmiech!
-   Przecież to ładne imię. Takie staro...polskie – powiedziałam, w ostatniej chwili gryząc się w język.
-   Chciałaś powiedzieć - staroświeckie?
-   Może troszkę. Można mówić do ciebie Julek, no nie? – teraz była okazja do wzajemnej prezentacji imion.

Akurat opiekunka wynalazła dla naszego stadka miejsce plażowego biwakowania. Julek rozłożył ręcznik tuż przy nas. Najwyraźniej nie będzie łatwo pozbyć się wielbiciela niebieskich kapturków... Boss trzymał się od nas z daleka, chociaż intuicyjnie czułam, że będzie próbował nas jeszcze zaczepić. Ten typ tak ma. Kiedy nasza opiekunka powiedziała wszystko, co młody człowiek na obozie wakacyjnym wiedzieć powinien, mogliśmy wpaść w morską kąpiel. Zdjęłam kapelusik, by mi nie przeszkadzał w pływaniu. We trójkę po prostu szaleliśmy w morzu. Julek wyczyniał zabawne sztuczki w wodzie, poza tym świetnie pływa. Było nam bardzo wesoło. Czułam się przy nim tak (i myślę, że Aśka czuła podobnie), jakbyśmy go znały od wieków. Albo jakby był naszym... rodzonym bratem! Kiedy śmiejąc się wróciliśmy na piasek i padliśmy na ręczniki zauważyłam zniknięcie mojego kapelusza.

-   Może wiatr ci porwał? – wymyślała Aśka.

-   Nie sądzę. Myślę, że ktoś go zabrał, specjalnie - snuł przypuszczenia Julek.

-   Wilk?

-   A któżby inny?

-   Chciałabym go odzyskać. To jedyny kapelusz jaki mam na to lipcowe słońce!

-   Myślę, że on go tak łatwo nie odda. Obraziłaś go. To wyjątkowo wredny typ... – straszył Julek.

-   To co mam zrobić, poskarżyć się opiekunce?

-   Oczywiście, że nie! Trzeba wymyślić jakiś plan, by go przechytrzyć i odebrać szybko kapelusz.

-   Może lepiej najpierw się upewnić, czy to on go zabrał? Bo i po co miałby to robić?

-   Żeby ci dokuczyć, to oczywiste!

-   To pójdę i zapytam, czy go ma i czego ode mnie chce – wymyśliłam plan na poczekaniu. Jakie to proste! Wstałam i poszłam szukać bossa. Nigdzie go jednak nie było, podobnie jak mojego kapelusza. Obaj zniknęli jak przysłowiowa kamfora! Popytałam kilka osób, które mogły go widzieć. Ktoś powiedział, że Mirek (chyba tak ten cały boss ma na imię) wrócił się do pokoju, bo zapomniał... kąpielówek. Nie namyślając się wiele i nie pytając nawet opiekunki o zgodę poszłam jego śladem. Nie przyszło mi do głowy poprosić Asię czy Julka o pomoc. Idąc przez sosnowy lasek, który rozciągał się tuż za wydmami myślałam, gdzie mam szukać bossa w budynku. Nagle ktoś wyskoczył zza drzewa i wykręcił mi rękę do tyłu. Wilk! I skąd się tu wziął? Chyba nie czekał właśnie na mnie? Niestety, z kieszeni dżinsów wyglądał wciśnięty tam mój niebieski kapelusik.

-   Zwariowałeś? Puszczaj!

-   No i mamy sytuację jak w bajce: las, niebieski kapturek chwilowo bez kapturka i wilk. Leśniczego ani widu, babcia smacznie śpi na plaży. I co teraz?

-   Co ty w ogóle wyczyniasz? - Szarpnęłam się, ale uchwyt był silny - Taki duży chłopak a bawi się w jakąś dziecinną bajkę? – chciałam zyskać na czasie. Nie spodziewałam się pomocy, tu w ogóle nie szedł teraz żaden człowiek!

-   Tak, taki duży chłopak z dużymi, żółtymi zębami... – wysyczał mi do ucha. Chyba rzeczywiście nadepnęłam mu na... dumę! – No i jak teraz wyglądasz, kto ci pomoże, gdzie twój leśniczy niebieski kapturku?

-   To jakaś paranoja, nie mam zamiaru się z tobą w to bawić! Trzymaj się z daleka ode mnie! Co za dziecinada, zabrałeś mi kapelusz, żeby mi dokuczyć? Ludzie, czy ja jestem w przedszkolu?

-   Jeśli przedszkolem jest to, że wykręcam ci rękę...

-   No to po co mi ją wykręcasz? Widzę cię pierwszy raz w życiu i czym ci podpadłam?

-   Podobasz mi się i będziesz robiła to, co ja chcę!

-   Niedoczekanie! To jakieś „końskie zaloty”? Pierwszy raz widzę, że szarpie się dziewczynę, która się podoba, zamiast zaprosić ja na lody albo umówić z nią na randkę!

-   Na randkę to niech się z tobą umawia ten mały!

-   A pewnie, że się z nim umówię! Jest bardzo miły, zabawny i inteligentny.

-   I tak oberwie, należy mu się! Mam z nim swoje porachunki. – uścisk Bossa wreszcie zelżał. Widocznie trudno się dyskutuje w takiej pozycji, gdy trzeba dziewczynie wykręcać rękę. Cholerny damski bokser. Miałam go serdecznie dosyć. Z oddali zamajaczyły mi sylwetki Asi i Julka. Co za szczęście! Chyba mnie szukali…

-   Oddaj mi kapelusz i już. Nie mam zamiaru psuć sobie wakacji jakimiś niedorzecznymi potyczkami z tobą. Przyjechałam tu odpocząć i miło spędzić czas, a nie wdawać się w kłótnie. Jak szukasz ofiary, to zmień rewir. A tak w ogóle to wystrzel się w Kosmos!

-   Nie bądź taka ostra, bo pożałujesz!

-   Grozisz mi?

-   Nie, podrywam! – z tymi słowami oddalił się, zanim para moich przyjaciół do mnie dotarła.

-   Dlaczego poszłaś gdzieś sama? – dopytywał się Julek. – Nie możesz ruszać się beze mnie! Widzisz, że to niebezpieczne.

-   No widzę, widzę – musiałam przyznać mu rację. Nachalne zaloty bossa stają się nieprzyjemne. I nie oddał mi w końcu kapelusza! Ucieszyłam się, że Julek będzie mnie pilnował. Przy nim czuję się bezpiecznie i tak jakoś milutko... Z bossem to dopiero początek kłopotów. Warto mieć Julka przy sobie, na pewno jeszcze urośnie... Najważniejsze, że facetem jest i basta. Bo „mężczyzna to nie wygląd, to charakter!”


A zupełnie na poważnie o tej przerażającej bajce napisałam tu:
psychoanaliza Czerwonego Kapturka

Post o wynalazcy z okazji Dnia Nikoli Tesli

Zamieszczony na innym blogu lifestylowym, pod tym linkiem:

artykuł o Tesli

a tu okładka książki o nim:

Całkiem fajne Goerlitz

Goerlitz to małe niemieckie miasto, podzielone na dwie części. Zachodnia nosi nazwę z umlautem, a po wschodniej stronie rzeki (Nysy Łużyckiej) nazywa się Zgorzelcem. Śmiesznie?

W zamierzchłych czasach, przed 20 laty, w mieście przebiegała granica państwa, stały posterunki, celnicy i szlabany. Kiedy jeździło się samochodem "za granicę" trzeba było przemierzyć zapyziały Zgorzelec i poczekać w kolejce do niemieckich celników. Potem gaz do dechy i... kto by tam jakieś Goerlitz oglądał, trzeba było pędzić w piękny świat. Dziś można swobodnie przejść mostem na Nysie Łużyckiej, by za wszelkie przyjemności płacić euro. Podobnie, obywatele niemieccy przybywają na zgorzelecką stronę miasta, by popróbować polskich specjałów. Od 1998 r. oba miasta uważają się za jeden organizm miejski: Europa-Miasto Görlitz-Zgorzelec.

Nawet parę lat temu, gdy naszym celem był weekend w Dreźnie, nie poświeciliśmy na Goerlitz nawet godzinki - ot, miasto graniczne, co w nim być może ciekawego? Coś tam słyszałam, że pustoszeje, że nie ma w nim ludzi, że je remontują i że tanio mieszkanie można kupić. Nie interesowało mnie to jednak.

Jakiś czas temu poznałam młodą przedsiębiorczą dziewczynę, która opowiedziała mi o swoim hobby - wypadach weekendowych do Goerlitz. 

- A co tam ciekawego? - spytałam. W odpowiedzi otrzymałam opisy miejsca naszpikowanego zabytkami, historią.

Dwie siostry, wcale  nie bliźniacze...

Miasto podzielone jest rzeką (Nysa Łużycka) na dwie części, które znacznie się między sobą różnią. 

Widok na polską stronę i słynny most, który łączy, nie dzieli

Niemiecka część, Goerlitz, jest znacznie, znacznie piękniejsza. Podobno jest to zasługą zbiegu historycznych okoliczności, bowiem Goerlitz w ogóle nie było zniszczone w czasie działań wojennych. Jest to tym dziwniejsze, że polska część – Zgorzelec – zdecydowanie ucierpiała. Za to sława nienaruszonej struktury wielowiekowego miasta sprawiła, że do Goerlitz przyjeżdżają ekipy filmowe z całego świata, głównie z Hollywood, by tu kręcić filmy! Był wśród nich m.in. Q. Tarantino. Görliwood stało się żartobliwą nazwą miasta, w którym zrealizowano kilkadziesiąt filmów. Można je zwiedzać także i w ten sposób - szlakiem filmowców.

Trochę pusto poza śródmieściem

Przyjechaliśmy do Goerlitz autostradą  A4 i nawigacja doprowadziła nas w okolice dworca głównego. Zaparkowaliśmy przy ulicy dworcowej, ale zamiast skierować się w stronę wspomnianego dworca, nota bene zabytkowego, poszliśmy w drugą i skręciliśmy w ulicę biegnącą równolegle do „dworcowej”. Było to urokliwa część miasta, większość domów odnowionych, pieczołowicie odrestaurowanych. Jednak uderzyła nas dziwna pustka. Samochody stały wprawdzie pod domami, nie widać jednak było sklepów ani przechodniów. Później się okazało, że trochę od tyłu Goerlitz zdobywaliśmy i zanim doszliśmy do górnego Rynku, zrobiliśmy parę kilometrów. 

Miasto-muzeum

W mieście jest 4000 zabytków (a niespełna 50 000 mieszkańców…), z różnych epok. Zobaczyć tu można arcydzieła architektury gotyckiej, renesansowej, barokowej, secesyjnej. Budynki zachwycają bogato zdobionymi fasadami, sklepieniami oraz freskami na sufitach. Nigdzie w Niemczech nie ma podobnie odrestaurowanego miasta. Legenda głosi, że w latach 1995-2016, zawsze na początku nowego roku pojawiało się w kasie miasta pół miliona euro od tajemniczego darczyńcy, który zobowiązał władze Goerlitz do spożytkowania tej darowizny na renowację kamieniczek. Władze miasta skrupulatnie wypełniały wolę ofiarodawcy, dzięki temu Goerlitz jest prawie w pełni zrewitalizowanym miastem. 

W trzecią niedzielę września są dni otwartych muzealnych drzwi. Można wtedy zwiedzać miejsca, które na co dzień nie są dostępne dla turystów. Z kolei największe święto w regionie to Altstadtfest Görlitz, organizowane w ostatni weekend sierpnia.

W informacji turystycznej można się zaopatrzyć w mapkę atrakcji, ale przy takim „załadowaniu” zabytków sensowniej jest włóczyć się uliczkami i podziwiać, zaglądać w podwórka – wszystkie przepiękne. Osobliwością Goerlitz są dwa rynki – dolny i górny (Untermarkt i Obermarkt), połączone pięknym traktem. Oba ciekawe, aczkolwiek piękniejszy jest ten dolny, przy którym stoją… dwa ratusze oraz renesansowe i barokowe kamienice, waga miejska oraz fontanna Neptuna.

Zajazdy dla kupców

Kolejną osobliwością miasta są tzw. domy halowe bogatych kupców (głównie handlowano tu suknem). Görlitz ulokowane jest przy starodawnym szlaku handlowym Via Regia, który prowadził z Kijowa do Santiago de Compostela, a który Rada Europy podniosła do rangi szlaku kulturowego. Kamienice należące do kupców, którzy prowadzili handel z odległymi krajami, spełniały jednocześnie kilka funkcji: były  mieszkaniami, sklepami, magazynami i hostelami dla podróżujących kupców z innych stron.  To prawdziwe domy handlowe, z własnym placem targowym, browarem. Nazwa domów halowych bierze się od przestronnej bramy z przejazdem na dziedziniec i szerokich schodów prowadzących do ogromnej hali centralnej.

Wieże i zegary, oraz unikalne organy

Görlitz to także miasto wież. Większość z nich stanowiła część fortyfikacji miejskich. Do zwiedzania udostępnionych jest pięć z nich, na pewno warto wdrapać się choć na jedną. Na wieżach często znajdują się zegary. Niektóre to majstersztyk zegarmistrzostwa.

Słyszeliście kiedykolwiek organy… słoneczne? Pewnie nie, udajcie się zatem do kościoła Piotra i Pawła w Goerlitz, które posiadają takie właśnie, unikalne organy słoneczne, imitujące m.in. głosy ptaków. Warto poczekać na koncert!

Ach, a z pamiątek przywiozłam... musztardę o smaku kawy espresso. Jeszcze nie próbowałam, ale w sklepie musztardowym było chyba blisko 100 smaków tego specjału. Szaleństwo!

Głodnemu chleb na myśli...

W sobotę mieliśmy gości - miłe spotkanie towarzyskie w okolicznościach ogrodowych, obficie podlewane pysznym winem. 
Następnego dnia byliśmy z Andrzejkiem na małej wycieczce, bo oglądamy domy do kupienia poza Wrocławiem. Zwiedzamy jeden z domów, gdy gospodarz, chcąc okazać się gościnnym pyta uprzejmie:
- Może się państwo czegoś napiją?
Ja (bez namysłu):
- Nie, dziękuję, jesteśmy samochodem, nie możemy...
Konsternacja gospodarza, jego żony oraz dwojga towarzyszących nam pośredników nieruchomości, wreszcie Andrzej ze śmiechem:
- Kotku, ale pan pyta czy chcesz wody...

Głodnemu chleb na myśli, ale na kacu przecież nie byłam!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Wyprawiam rano podróżnika do Warszawy. Temperatura się znacznie obniżyła, o 6.00 jest 12 C, więc radzę:
- Weź kurtkę i może czapkę, bo chyba cały tydzień ma być chłodny.
- Tak, i narty jeszcze wezmę!

Podróże kształcą, czyli jak odkryłam malarstwo Otto Muellera

Kilka dni temu złapałam gumę w oponie rowerowej w czasie dojazdu do pracy. Nota bene stało się to pod gmachem Biblioteki Uniwersyteckiej, która jest ulubionym miejscem dla młodych ludzi (niekoniecznie studentów) do nocnej lektury broszur i ksiąg opasłych różnych. Stąd tak wiele tam tłuczonego szkła, które tnie opony rowerzystom...

Przeprowadziłam rower do najbliższego roweroparkingu, czyli pod wejście główne do Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Mając nadzieję na monitoring tego kulturalnego obszaru pojawiłam się dopiero po dwóch dniach, z moim domowym mechanikiem "złotą rączką". Przyjechaliśmy samochodem po bezużyteczny chwilowo rower.

Bagażnik sedana nie nadaje się do przewożenia rowerów, więc mój mechanik zmuszony był poodkręcać to i owo. Za pomocą zabranych z domu 20-tu tysięcy kluczy próbował pozbawić rower koła, kierownicy, koszyka na bagażniku, hamulców. Wysiłki były dość daremne, bo pomimo różnorodności narzędzi, rozmiarem żadne nie pasowało. Kiedy więc on się męczył, ja z bezczynności rozglądałam się dookoła. Moje oko padło na plakat rozwieszony na fasadzie muzeum, zapowiadający wystawę, o takiej treści: Mentor. Malarz. Mag - Otto Mueller. Był też fragment obrazu na tym plakacie - nagie kobiece sylwetki, miękka kreska jak u Modiglianiego.

Dygresja na temat talentów
Rozwiązałam kilka lat temu test Gallupa i wiem, że moim talentem numer 2 w top 5 talentów jest tzw. Input. To  talent polegający na kolekcjonowaniu różnych rzeczy - przedmiotów, wspomnień, ale też - jak w moim przypadku - wiadomości z różnych, nawet odległych dziedzin. Bo nigdy nie wiadomo, kiedy się mogą przydać. Mój mózg robi to absolutnie automatycznie i bez wysiłku.

Wracam do roweru
Kiedy więc Andrzej męczył się ze śrubami, w mojej głowie odbywała się potężna transmisja danych, bo fragment obrazu na plakacie był mi znajomy, coś mi przypomniał. Nazwisko malarza mówiło mi mniej, ale wystarczyły 3 sekundy, by powiązać fakty. Kiedyś pisałam o nim na blogu, na pewno w związku z wycieczką w okolice Lubawki. Błyskawicznie przypomniałam sobie tytuł tego posta.
Mój rower nie miał już koła i hamulców, mechanik męczył się z wciśnięciem go do bagaznika, znikając w nim do połowy tułowia, a ja opowiadałam mu o malarzu, bo miałam w telefonie otwartą stronę na poście Otto Mueller

Oczywiście, że pisałam o Otto Muellerze, bo urodził się w Lubawce, którą wtedy zwiedzaliśmy, kształcił w Dreźnie i Monachium, a później był przez lata profesorem na breslauerskiej Akademii Sztuk Pięknych i Rzemiosł Artystycznych. Wielki ekscentryk (stąd ten Mag w tytule wystawy), mentor, bo wywarł głęboki wpływ na swoich uczniów, a jego ekspresjonistyczne dzieła zostały później zakazane w faszystowskich Niemczech jako obsceniczne. Zmarł w 1930 w Obornikach Śl. i jemu właśnie, jako wybitnemu niemieckiemu ekspresjoniście i Wrocławianinowi poświęcona jest wystawa w muzeum, a obrazy przywędrowały z muzeum berlińskiego.

Pamiętam, że pisząc o Lubawce i okolicach tamtego weekendowego, miłego wypadu zwróciłam uwagę na sławnego mieszkańca Lubawki i nawet wysunęłam hipotezę, że cudne pejzaże mogły mieć wpływ na jego twórczość, bo malował przede wszystkim nagie kobiety na łonie natury, fascynowała go cygańska uroda i kultura.

W taki więc sposób przed laty sama odkryłam wybitnego malarza, i to przez przypadek. Mój talent do kolekcjonowania informacji kazał mi wtedy, gdy pisałam posta z wypadu do Lubawki pogrzebać głębiej i zamieścić garść ciekawostek, a nie tylko samych zdjęć tej okolicy. W tym zdarzeniu z rowerem muszę jednak przyznać, że zadziwiłam samą siebie. Post był z 2014 roku. Możecie go przeczytać klikając link powyżej.